Dünya koronavirüsü kontrol altına almaya çalışırken, aşı konusunda uluslararası üretim ve tedarik yarışı ivme kazanmış durumda. Birçok ülkeden çeşitli ilaç şirketleri, aşı geliştirme çalışmalarını ve üretimini sürdürüyor.
Çin üretimi olan CoronaVac aşısı Türkiye ve beraberindeki bir çok ülke sipariş vermeye devam ediyor.
Türkiye'nin 50 milyon doz sipariş verdiği Çinli CoronaVac aşısını Türkiye dışında Endonezya (125), Brezilya (46), Şili (60) ve Hong Kong (7,5) talepte bulundu.
Şuana kadar Türkiye'de kaç kişi aşı oldu ? Aşı uygulanacak grup sıralaması nedir ?
Şuana kadar Türkiye'de 1.697.926 kişi CoronaVac aşısını yaptırmış olup, Aşılamanın devam ettiği Fahrettin Koca tarafından açıklandı. Aşı grup sıralaması aşağıdaki tabloda listelenmiştir.
CoronaVac nasıl bir teknoloji ile üretildi?
Pekin merkezli Sinovac ilaç şirketi tarafından üretilen CoronaVac eski bir aşı üretim tekniği olan inaktif virus yöntemi ile üretildi.Eski bir yöntem olan inaktif virüs tekniğinde, enfekte etme özelliğini yitirmiş virüsün enjekte edilmesi suretiyle, vücudun hastalığa bağışıklık kazanması hedefleniyor.Bu teknik şu anda dünyada yaygın olarak kullanılan su çiçeği gibi bir çok aşının üretiminde kullanılıyor. Öne çıkan diğer koronavirüs aşıları Moderna ve BioNTech ise yeni bir yöntem olan mRNA tekniğiyle üretildi. Bu aşılar koronavirüsün laboratuvarda üretilen genetik kodunun kısmen vücuda enjekte edilmesi yoluyla bağışıklık yaratılıyor. Bu aşılar kolaylıkla yüksek sayılarda üretilebilirken, eski teknoloji kullanılan CoronaVac'ın üretimi için tavuk yumurtası kullanılması gerekiyor.
CoronaVac'ın avantajları ve dezavantajları neler?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) koronavirüs ya da resmi adıyla Sars-Cov-2'ya karşı üretilecek aşılara onay vermek için etkililik oranlarının en az yüzde 50 olması gerektiğine karar vermişti. CoronaVac bu oranın çok az üzerine çıkarak onayı aldı. Fakat aşının Türkiye ve Endonezya'daki deneylerinde sonuçlar daha farklı çıktı. Türkiye'de Aralık ayında yapılan denemelerin geçici ilk sonuçlarında aşının yüzde 91.25 etkili olduğu açıklandı. Bu hafta Endonezya'da yapılan denemelerde etkililik oranının yüzde 65,3 çıktığı açıklandı. Üçüncü faz denemelerden sonra Pfizer BioNTech aşısı için bu oranın yüzde 95, Moderna için yüzde 94, Sputnik için yüzde 90, Oxford AstraZeneca için ise yüzde 62-9/ olduğu açıklanmıştı. Fakat Brezilya Aşılama Derneği Başkan Yardımcısı Isabella Ballalai BBC'ye, aşıların birbiriyle karşılaştırılmasının zor olduğunu söyledi. Isabella Ballalai, "Pfizer, Moderna, Oxford AstraZeneca aşılarında sadece ortalama etkililik oranını biliyoruz. Onun için politik amaçla farklı aşılara karşı güvensizlik yaratılmasına izin vermemeliyiz" diye konuştu. CoronaVac'ın en büyük avantajlarından biri tıpkı şempanzelerde rastlanan bir grip virüsünden aşı üreten Oxford AstraZeneca aşısı gibi normal bir buzdolabı sıcaklığında yani 2 ila 8 santigrad derece arasındaki bir ısıda muhafaza edilebilmesi. Buna karşılık aşıyı sentetik olarak üreten aşılar daha düşük ısıda muhafaza edilebiliyor. Moderna için bu -20, Pfizer ise -70 santigrad derece, Dolayısıyla Sinovac ve AstraZeneca aşıları, depolama ve nakil kolaylığı sağladığı için gelişmekte olan ülkeler açısından daha avantajlı görünüyor.
CoronaVac aşısının yan etkisi var mı?
Lancet'in yaptığı değerlendirmede aşının olumsuz reaksiyonlarının hafif olduğu belirtiliyor; en yaygın semptomun enjeksiyon bölgesinde görülen ağrı olduğu ifade ediliyor.
Viral vektörlü aşılar veya DNA veya RNA gibi diğer Korona aşı adaylarıyla karşılaştırıldığında, CoronaVac ile aşılamadan sonra ateş oluşumunun nispeten düşük olduğu kaydediliyor.
Türkiye'de aşılamanın devam eden aşamalarında her 500 gönüllüde ara değerlendirme raporları hazırlanıyor. 6 Kasım tarihinde 518 kişi ile hazırlanan ara güvenlilik raporuna göre, aşının önemli bir yan etkisinin bulunmadığı tespit edildi.
En sık görülen yan etkiler yorgunluk (yüzde 7,5), baş ağrısı (yüzde 3,5), kas ağrısı (yüzde 3), ateş (yüzde 3) ve enjeksiyon yerinde ağrı (yüzde 2,5) olarak raporlandı.
Bağımsız veri izleme komitesi, ara güvenlilik raporununda aşının güvenliliği ile ilgili çekinceleri olmadığını bildirdi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile korona aşısı olan Bilim Kurulu üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz da aşının ilk yan etkilerinin aşının uygulandığı bölgede ağrı yaptığını, genel olarak ise baş ağrısı, yorgunluk, kas-eklem ağrısı olduğunu söyledi.
Yüzde 91,25 etkili olduğu açıklandı
Aşıyla ilgili değerlendirmede, "18-59 yaşları arasındaki sağlıklı yetişkinlerde farklı konsantrasyonlarda ve farklı doz programları kullanan iki CoronaVac dozunun iyi tolere edildiğini ve orta derecede immünojenik olduğunu bulduk." deniliyor.
CoronaVac, Endonezya ve Bangladeş'teki insanlar üzerinde üçüncü aşama denemelerine ek olarak Brezilya'da Temmuz ayında üçüncü aşama denemelerine girdi.
Brezilya'da 13 bin gönüllü üzerinde denenen aşı adayının deneyleri, beklenmedik bir yan etki nedeniyle 10 Kasım'da durdurulmuş ve 12 Kasım'da yeniden başlatılmıştı.
Ankara'da toplanan Bilim Kurulu Toplantısı'nda konuşan Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal, CoronaVac isimli aşının, toplam aşı etkinliğinin yüzde 91,25 hesaplandığını söyledi.
Ancak bilim insanları Çin merkezli Sinovac'ınKorona aşısıyla ilgili çıkan ilk sonuçlarının parça parça aktarılması ve beklenen test sonuçlarının geciktirilmesinin CoronoVac aşına olan güveni sarsılabileceğini belirtiyor.
Henüz faz 3 klinik testleri tamamlanmayan aşı ile ilgili Türkiye'de yayınlan bir araştırmada tedavinin yüzde 91,25 oranında etkili olduğu belirtilmişti. Ancak aynı gün Brezilya'da CoronaVac aşısının yüzde 50 ila 90 oranında etkili olduğunu gösteren bir başka araştırma yayınlandı.
'Türkiye'nin ön raporu yeterli değil'
Türkiye'de bin 322 gönüllü ile yapılan testlerde, ikinci dozun uygulanmasından 14 gün sonra 29 kişinin enfekte olduğu tespit edildi. Aslında yetkililer test sonuçlarını açıklamak için hasta sayısının 40'a ulaşmasını bekliyordu. Ancak acil kullanım izninin çıkması için testlerin ara değerlendirmesi yayınlandı.
COVID-19 Aşısı Sonrası Yan Etkileri
Bugüne kadar COVID-19 aşılarına yönelik gerek yürütülen klinik çalışmalarda gerekse mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir.
Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır.
Aşı Sonrası Yan Etkilerle Karşılaşıldığında Yapılacaklar
Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:
• Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık
Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.
• Yorgunluk
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.
• Hafif ateş, titreme
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
• Baş ağrısı
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
• Kas/eklem ağrısı
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
• Kusma, ishal
Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.
COVID-19 aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
COVID-19 Aşısı Temin ve Dağıtım Süreci
Türkiye’de koruyucu sağlık hizmetlerinde kullanılan aşı, antiserum, enjektör ve taşıma kabı gibi soğuk zincir malzemelerinin lojistik yönetimi, T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Dairesi Başkanlığı Aşı/Antiserum Lojistik Birimi tarafından yürütülmektedir.
Satın alınan tüm aşılar T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından analiz edilerek güvenlik açısından değerlendirildikten sonra vatandaşımızın kullanımına sunulmaktadır. Bu süreç COVID-19 aşıları için de geçerli olacaktır.
Sonrasında Aşı Takip Sistemi (ATS) kontrolünde aşıların her bir sağlık tesisine kadar dağıtımı sağlanacaktır. ATS, her bir dozun kimliklendirilerek stok ve ısı takibinin yapıldığı yerli ve millî bir sistemdir. Böylelikle soğuk zincirin kırılmadığının (bozulmadığının) garanti edilmesinin yanı sıra hangi aşının, kim tarafından, kime uygulandığına ilişkin bilginin de izlemi ve yönetimi kolaylaşmaktadır. Bu durum, miadı dolmuş olabilecek aşının kullanılmasının önüne geçilmesine, olası yan etkilerin izlenmesine ve anında müdahale edilmesine de imkân sağlamaktadır. Ana depodan alınıp kişiye uygulanıncaya kadar tüm depolardaki, dağıtım yapan araçlardaki ve dolaplardaki her bir doz aşı ve antiserumun gerek sıcaklık gerekse de stok düzeyi canlı (7/24) olarak izlenebilmektedir. Kullanıcıyı uyaran ve yönlendiren, kanıta dayalı soğuk zincir kalite sistemidir.
Yorum yazarak Mersin Haber Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Mersin Haber hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Mersin Haber editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Mersin Haber değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Mersin Haber Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Mersin Haber hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Mersin Haber editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Mersin Haber değil haberi geçen ajanstır.